Enürezis (Alt Islatma)
Beş yaşından büyük çocuklarda tekrarlayıcı nitelikte istem dışı idrar yapımına enürezis nokturna (altını ıslatma) adı verilir.
Çocuklar mesane kontrolü sağlayana kadar genelde altlarını ıslatırlar. Ortalama 2-3 yaş dolaylarında gündüz mesane kontrolü sağlanmış olur. Gece kontrolü ise 3,5-4,5 yaşları arasında sağlanır. Çocuğun idrar ve dışkı kontrolünü öğrenmesi ortalama 4 yaşında gerçekleşir. Aslında bu kontrol mekanizması herhangi bir eğitimi gerektirmez. Kendiliğinden öğrenilir. Bu gelişme daha sonra çevresel ve fiziksel değişikliklerden etkilenerek bozulabilir.
İki şekilde görülebilir:
Birincil Enürezis (Primer Enürezis Nokturna)
İkincil Enürezis (Sekonder Enürezis Nokturna)
Birincil enürezis doğumdan itibaren alt ıslatma olarak adlandırılır. Birincil enürezis alt ıslatma sorununun %75-80’ini oluşturur. Geri kalan kısmı ise ikincil enürezis oluşturur. Bu türde ise; tuvalet kontrolü oluştuktan sonra bir gerileme söz konusudur. En az 1 yıl süreyle çocuk kontrol sağladıktan sonra tekrar ıslanma meydana geliyorsa buna ‘ikincil enürezis’ denir. Bazı ruhsal gerginlik durumlarından sonra ortaya çıkar.
Alt Islatma Nedenleri
- Birtakım fizyolojik rahatsızlıklar. (böbrek ve idrar yolları rahatsızlıkları, şeker hastalığı, hormonal bozukluklar)
- Çocuğun uykusunun ağır olması
- Genetik yatkınlık (Ailede anne, baba ya da yakınlarından birinin önceden altını ıslatıyor olması)
- Ailenin katı ve otoriter bir tutumla tuvalet eğitimi vermesi
- Baskı, korku ,huzursuzluk altında yaşama
- Yeni bir kardeşin doğumuyla sevgi ve ilgi yoksunluğu hissetme
- Aile içi huzursuzluk, anne baba çatışması
- Yeni bir eve taşınma
Alt Islatma Tedavisi
Alt ıslatma problemine karşı alınacak tedbirler ilk çocukluk döneminde değil de; okul çağında hala bu sorunun devam etmesi halinde alınmalıdır.
Aileler sorunun fizyolojik mi yoksa psikolojik mi olduğunu araştırmalıdır.Genetik faktörler önde gelen etkenlerdendir.
Altını ıslatan çocuk da bu duruma üzülüp,utanmaktadır. İhtiyaç duyduğu en önemli şey ise anlayıştır. Ceza vermekten ve sert tepki göstermekten kaçınmak gerekir.Çocuğa bu sorunun başka çocuklarda da olabileceği, istendikten ve gayret edildikten sonra üstesinden gelinebileceği anlatılmalıdır. Kıyaslama yapmak, eleştirmek ve ayıplamak yanlıştır.
Çocuğun bu sorunun çözümünde sorumluluk almasını sağlamak adına ıslak veya kuru kalktığını kaydedeceği bir çizelge hazırlanabilir. Ancak bu çizelgenin herkesin görebileceği bir alanda olması çocuğu rahatsız edebilir. Kuru kalkılan günler için güneş, ıslak kalkılan günler için de bulut resmi yaptırılır.Yine kuru kalktığı günler ona sarılarak; mutlu olunduğu gösterilebilinir.
Altını bezlemekten kaçınılmalıdır.Gerektiğinde yatak pedi kullanılabilinir. Geceleri yatmadan 2 saat önce sıvı alımı kısıtlanmalıdır. Yalnız bu çocuğa gelişimini engelleyen gıdaları gereğinden fazla kısıtlayarak gerçekleştirilmemelidir. Eğer çocuk olması gerekenden fazla sıvı tüketiyorsa miktarı dengelenebilir. Uyumadan önce mutlaka tuvalete götürülmeli; uyuduktan sonra belirli aralıklarla tuvalete kaldırılmalıdır. Doktor gerek gördüğü takdirde ilaç kullanımı da faydalı olmaktadır.
İhtiyaç duymanız halinde uzman çocuk pedagog desteği alabilirsiniz.