Enkoprezis Nedir?
Çocuğun fizyolojik kökenli herhangi bir rahatsızlığı olmadığı halde dışkısını kontrol edemeyerek altını kirletmesine enkoprezis denir. Dışkısını tutanlar ve kaçıranlar olarak ikiye ayrılırlar. Dışkısını tutanlar aşırı miktarda dışkı biriktirir ve sonra boşaltırlar. Kaçıranlar ise çamaşırlarını, yataklarını kirletebilir, aynı zamanda saklayıp, uygunsuz yerlere de sürebilirler. Bazen çocuklar okulda ya da sokakta dışkılarını tutup; eve girer girmez kaçırırlar. Bu durum sanki tuvalete yetişemiyorlarmış izlenimi verir. Bu durumu hala yönetememeleri anne babada öfke ve kızgınlık uyandırır. Halbuki kasten, bilerek yapılan bir durum yoktur.
Çoğunlukla erkek çocuklarda görülür.5 yaşına kadar olağan sayılır ve genelde gündüz uyanıkken olur. Dışkı kaçırma problemi olan çocuklar genelde inatçı, huzursuz, davranışsal olarak uyumsuz çocuklardır.
Dışkı Kaçırma Nedenleri
Bazı çocuklar sürekli olarak kabızdır. Dışkılarını yapmak acı verir ve tuvalete gitmekten korkar, kaçarlar. Gitmek istemezler. Bazılarında ise bağırsaklarıyla ilgili bir sıkıntı olabilir. Gelişimsel bozukluğa sahip çocuklarda da görülebilir. Bu çocukların büyük çoğunluğu dışkısını kontrol etmeyi öğrenememişlerdir.
Yetersiz tuvalet eğitimi sebebiyle de dışkılarını tutmayı öğrenememiş olabilirler. Aynı zamanda annenin aşırı titiz olması, tuvalet eğitimi verirken baskıcı ve otoriter bir tutum sergilemesi de nedenler arasındadır.
Çocuğun duygusal olarak bir sıkıntısı varsa ( anaokuluna başlama, yeni bir kardeşin gelişi, anneden ayrılma, korkutucu olaylar yaşama gibi) bağırsak hareketlerinin kontrolünde zorlanır.
Dışkı Kaçırma Tedavisi
Ebeveynler bu durumu bir rahatsızlık olarak görüp; çocuğa sinirlenip, kızmaktan ve cezadan kaçınmalıdırlar. Enkoprezis tedavisinde ilk olarak çocukla doğru bir iletişim kurmak gerekir.
Çocuk üzerinde baskı oluşturacak tutumlardan kaçınılmalı, aşırı titiz yaklaşımdan uzak durulmalıdır. Çocuğun kendini huzursuz hissettiği bir durum varsa anne baba bunu araştırıp saptamalı; çocuğu bu duygudan uzaklaştırmaya çalışmalıdır.
Çocuğu her gün belli saatlerde tuvalete oturtmalıdırlar. Özellikle yemek sonlarında da bağırsak hareketleri hızlanacağından çocuk istemese de anne soğukkanlı ve kararlı olmalıdır. Gerekirse sevdiği bir şeyden mahrum bırakmak gerekir.( tv izlemek, bilgisayar oynamak gibi) Olumlu katılımda bulunduğu zaman ise ödüllendirip, iyi hissettirmelidir.
Çocuğun anne ile ilişkisini düzenlemesi halinde sorun kısa sürede çözümlenecektir. Çocuk sürekli kabızsa lifli gıdalar tüketilmeli ve bol su içilmelidir. İhtiyaç duymanız halinde uzman çocuk pedagog desteği alabilirsiniz.