Düzenli uyku, çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimleri için çok önemlidir; fakat çocukların % 25’i uyku sorunları yaşamakta ve bu durum 5-6 yaşlarına kadar devam edebilmektedir.
Eğer;
Çocuğunuz geceleri 5 ya da daha fazla uyanıyorsa,
Her uyandığında yaklaşık yarım saat uyanık kalıyorsa,
Daha sonra kendi yatağında yatmak istemeyip, sizinle yatmak istiyorsa uyku sorunundan söz edebiliriz.
Yeni doğmuş bir bebek zamanının % 80’ini uykuda geçirir.1 yaşında günün yarısını , 2-5 yaş arası 13-15 saatini, 6-8 yaşlarında 10-12 saatini, 10 yaşından sonra da 10 saatini uykuda geçirir.Bunlar ortalama sürelerdir.Bireysel farklılıklar gözlenebilir.Her çocuk fiziksel yapısı ve değişen ihtiyaçları doğrultusunda kendine özgü bir uyku düzeni oluşturur.
Bazı çocuklar normalden az, bazıları ise normalden fazla uyurlar. Küçük yaşlardaki çocuklar genelde öğle uykusuna yatarlar; fakat uyku sorunu yaşayan çocukların uykularının olumsuz etkilenmemesi için gündüz uykusunun kısaltılmasında fayda vardır.
Çocukta uyku düzeninin oturması ve alışkanlık halini alması için aile de her gün tutarlı bir biçimde rutin davranışlar sergilenmelidir.
Öncelikle çocuğun yatağa girmeye hazırlanması gerekir. Uykuya geçişini kolaylaştırmak için ılık bir sür verilebilir, uyku öncesinde yapmak istediği şeyler varsa (diş fırçalama, elini yüzünü yıkama gibi) yapmasına müsaade edilir. Ev ortamının daha sessiz, sakin bir hale getirilmesi çocuğun uykuya dalmasını kolaylaştırır.
Sonrasında çocuk yatağına yattıktan sonra anne baba da çocuğun odasındaki koltukta oturup; uykuya dalana kadar ister kitap okuyarak, ister sohbet ederek vakit geçirebilir.Sonrasında çocuğa iyi geceler dileyerek odadan ayrılır.
Bazen çocuklar geceleri ağlayarak uyanır ve anne babasını yanına çağırır ya da kalkıp anne babasının yanına gelir. Böyle bir durum gerçekleştiğinde çocuğu tekrar yatağına götürüp; bir süre yanında beklenmelidir. Bu davranışı tekrar ederse’ ‘Her gelişinde seni tekrar yatağına götüreceğim. Yatağında uyumalısın.’ mesajı verilmelidir.Eğer yataktan kalkmayı yinelerse kararlı bir biçimde tekrar yatağına götürülmelidir.
Bazen anne babalar çocuk uyuduktan sonra dışarı çıkarlar.Çocuk uyanıp; anne babasının yokluğunu fark edebilir.Bu şekilde davranmak çok tehlikelidir. Çocuk kendini yalnız ve terk edilmiş hisseder. Daha sonraki dönemlerde uykuya dalmakta güçlük yaşayabilir ve kabuslarla uyanabilir.Çocuk uyuduktan sonra dışarı çıkmayı planlayan anne babanın bu durumu çocuğa uyanıkken açıklaması en doğrusudur.
Çocuğun istenmeyen bir davranış sergilemesinin üzerine de bazı anne babalar çocuklarını yatağına gönderirler. Bu durum da çocukta uykuya ilişkin olumsuz duygular beslemesine ve çocuğun uyku düzeninin bozulmasına neden olur.
Uyku Sorunu Yaşayan Çocukların Karşılaştığı Güçlükler
Düzensiz uykuya sahip çocuklar dikkatini toplamada güçlük çekiyor ve hafıza sorunları yaşıyor dolayısıyla da öğrenme bozuklukları meydana geliyor. Aynı zamanda gün içinde uykusuz, huzursuz, hırçın oluyorlar.
Uyku Sorunu Türleri
Bazı durumlarda anneyle güvenli bir bağlanma gerçekleşmeyip; bağımlı bir ilişki kuran çocuklarda da uyuma anneden ayrılma olarak algılanır ve uykuya karşı tepki gelişebilir ve çocuk uykuya dalmakta güçlük çekebilir.
Bazı çocuklar gün boyu çalışan anne babasına karşı duyduğu özlemden dolayı uykuya geçmekte direnir.
Çocuk gün içinde enerjisini tam olarak boşaltamadıysa, evdekiler hala uyanık ve evdeki hareket devam ediyorsa da çocuk uyumak istemeyebilir.
Korkular, geceleri rüyalarla kabus şeklinde açığa çıkabilir. Genelde çocuğun gün içinde yaşadığı gerginlik veya sıkıntı geceleri rüyalarda da kendini gösterir. Çocuklarda görülmesi normal kabul edilen bir durumdur; ancak çok sık tekrarlıyorsa önlem almakta fayda vardır.
Bazı çocuklar geceleri korktuklarını söylerler. Geceleri yalnız başlarına olacakları için kendilerini korunmasız hissederler. Bu anlamda çocuğa istediğinde ulaşılabilecek olduğumuza dair güven vermek korkularını azaltabilir.Gece korkarak uyanan çocuğun korkularını küçümseyici ifadeler kullanmaktan kaçınmalıyız. Sakinleşene kadar yanında kalıp, ona güven vermeliyiz.Bu korkuları neden yaşadığını araştırmalıyız. Herhangi bir sıkıntıdan ötürü m yoksa izlediği şeylerin etkisinde mi kalıyor? Bu sorulara cevap bulmalıyız.
Genellikle uykunun ilk 4 saatinde oluşan ve uyku içinde yersiz çığlık atma, bağırma, yoğun bir korku, terleme şeklinde kendini gösteren, rahatlatılmak için verilen uğraşlara tepkisiz kalan uyku bozukluğudur.